Tachtig jaar na het begin van de oorlog zijn er nog steeds mensen die anderen beoordelen aan de hand van het criterium of je bij ze had kunnen onderduiken. Op zich is het een mooie lakmoestest, ware het niet dat hij een beetje verouderd is. De lakmoestest zelf ook: pas bij een PH-waarde van min viereneenhalf kleurt hij rood en dat is te laat.  Min vijf en min zes is ook zuur en zuur is nu eenmaal niet neutraal of basisch.

In de maatschappelijke discussie rond corona hebben we nu een nieuwe lakmoestest, die veel beter is dan de oude onderduikvraag. Dat is namelijk de vraag of je je eigen hedonisme, luiheid, of mening belangrijker vindt dan de levens van anderen. Mag ik bij je onderduiken? Nee, want ik wil iedere dag lekker feesten met mijn vrienden. Mag ik bij je onderduiken? Nee, want het is zo’n gedoe. Mag ik bij je onderduiken? Nee, want ik heb op de radio gehoord dat het geen oorlog is, maar dat we gewoon aangesloten worden bij het Groot Germaanse Rijk. Mag ik bij je onderduiken? Nee, want ik vind principieel dat er niet meer dan vier mensen op zestig vierkante meter mogen wonen.

Nu liggen vergelijkingen met de oorlog altijd gevoelig, maar alleen al wanneer we kijken naar de maatregelen die de overheid neemt moge duidelijk zijn dat we wel degelijk in oorlog zijn. Het is de eerste keer sinds 1945 dat de levens van alle Nederlanders bedreigd worden. We zijn in oorlog met een virus.

Maar niet iedereen vecht mee. Kijk maar naar de antwoorden op de onderduikvraag. De eerste twee antwoorden zijn simpel. Hier spreekt een grote egoïst, die wil feesten of die afstand houden maar gedoe vindt. Nu is egoïsme in normale tijden niet zo heel erg, maar in tijden van oorlog – en bij een zeer besmettelijke en dodelijke epidemie is het oorlog, maar dan tegen een virus – is het een zaak van leven en dood.

Wat als je een paar keer uit geweest bent en je besmet je oude buurvrouw en die gaat dood? Denk je dan: ‘leuke avond, jammer van de buurvrouw maar er komen nog genoeg andere buurvrouwen’? Zeer waarschijnlijk. We zien in ieder geval overal ter wereld millenials die gewoon doorgaan met feesten terwijl ze weten dat dat mensenlevens kost. Dat iemand nog tien jaar wil reizen en van zijn of haar kleinkinderen wil genieten en kennis en wijsheid wil doorgeven aan volgende generaties is gewoon veel minder belangrijk dan een paar avondjes waarop jij kunt feesten. Maar goed, mensen die de eerste twee antwoorden geven zijn in ieder geval duidelijk: het zijn grote egoïsten die hun plezier veel belangrijker vinden dan de levens van anderen.

Podium

Dan heb je de mensen die gewoon geschift en/of dom zijn, maar die helaas om onterechte andere redenen een grote groep aanhangers hebben. Die geloven in de verhalen van de vijand, verkondigen ze luidkeels en hun fans raken erdoor besmet. Dat krijg je wanneer je niet gehinderd door enige kennis of intelligentie een podium krijgt. Dan beïnvloed je grote groepen en die krijg je zo viruswaanzinnig dat ze zeggen: ‘Hoezo verduistering? Je kunt vanuit die bommenwerpers helemaal niet bij ons naar binnen kijken! Ik laat lekker de gordijnen open, dat is echt Nederlands! Bovendien: het is helemaal geen oorlog, dat roepen de machthebbers maar om ons eronder te krijgen, ik ga de Duitsers helpen.’

Het wordt pas echt kwalijk wanneer intellectuelen en pseudo-intellectuelen ook gaan collaboreren. Dat zie je het best bij de oppositie tegen de corona-app. Die is mede ontwikkeld door een van de grootste en slimste privacy-voorvechters van Nederland, Brenno de Winter. Maar vanaf hun lekke Android-toestellen verkondigen vele (semi- en pseudo-)intellectuelen en op sociale media hun mening: de app is een misdaad tegen de praivussie. Die praivussie vindt men heel belangrijk, ook al gooit men zijn hele leven op internet. Waarom? Uit principe! Waarop dat principe gebaseerd is? Op een vaag gevoel dat de machthebbers het slechtste met ons voor hebben.

Strengere maatregelen

Wat als die machthebbers nu eens zoeken naar een vrije en democratische manier om het virus te bestrijden en door al die tegenwerking gedwongen worden naar steeds strengere maatregelen te grijpen? Dan roepen de verblinde (semi-)intellectuelen, dubieuze influencers, gemakzuchtigen en grote egoïsten in krachtdadige samenwerking strengere maatregelen, een grote economische teruggang en extra doden over ons af. Bien étonnés de se trouver ensemble, oftewel: als je in dit gezelschap verkeert, kun je weten dat je iets verkeerds doet.

Als we nu eens afspreken dat het in de oorlog belangrijk is dat je niet in de weg loopt en ieder geval niet collaboreert en al helemaal niet meevecht met de vijand? En dat je als je denkt te menen dat de gevechtstactiek van de regering niet deugt, je dan een fatsoenlijke discussie voert in plaats van met viruswaanzinnige Engel en anderen mee te vechten? Lijkt me wel zo verstandig. En doe niet zo stom en installeer die app!